به گزارش مجله خبری نگارسلنیوم فقط در مقادیر کم مورد نیاز است، اما نقش مهمی در فرآیندهای مهم بدن شما از جمله متابولیسم و عملکرد تیروئید شما ایفا میکند.
آنتی اکسیدانها ترکیباتی در غذاها هستند که از آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری میکنند. رادیکالهای آزاد محصولات جانبی طبیعی فرآیندهایی مانند متابولیسم هستند که روزانه در بدن شما تشکیل میشوند.
رادیکالهای آزاد برای سلامتی شما ضروری هستند. آنها عملکردهای مهمی از جمله محافظت از بدن شما در برابر بیماری را انجام میدهند.
با این حال مواردی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و استرس میتوانند باعث افزایش رادیکالهای آزاد شوند. این منجر به استرس اکسیداتیو میشود که به سلولهای سالم آسیب میرساند.
استرس اکسیداتیو با شرایط مزمنی مانند بیماری قلبی، آلزایمر، و سرطان و همچنین پیری زودرس و خطر سکته مغزی مرتبط است.
آنتی اکسیدانهایی مانند سلنیوم با کنترل تعداد رادیکالهای آزاد به کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکنند. آنها با خنثی کردن رادیکالهای آزاد اضافی و محافظت از سلولها در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو کار میکنند.
علاوه بر کاهش استرس اکسیداتیو، سلنیوم ممکن است به کاهش خطر برخی سرطانها کمک کند.
این به توانایی سلنیوم در کاهش آسیب DNA و استرس اکسیداتیو، تقویت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن سلولهای سرطانی نسبت داده شده است.
بررسی ۶۹ مطالعه که شامل بیش از ۳۵۰۰۰۰ نفر بود نشان داد که داشتن سطح بالای سلنیوم خون با کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان از جمله سرطان سینه، ریه، روده بزرگ و پروستات مرتبط است.
مهم است توجه داشته باشید که این اثر فقط با سلنیوم به دست آمده از طریق غذاها مرتبط است نه مکمل ها. با این حال برخی تحقیقات نشان میدهد که مکملهای سلنیوم ممکن است عوارض جانبی را در افرادی که تحت پرتودرمانی هستند کاهش دهد.
به عنوان مثال یک مطالعه نشان داد که مکملهای سلنیوم خوراکی کیفیت کلی زندگی را بهبود میبخشد و اسهال ناشی از تشعشع را در زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم و رحم کاهش میدهد.
رژیم غذایی غنی از سلنیوم ممکن است به حفظ سلامت قلب شما کمک کند، زیرا سطوح پایین سلنیوم با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است.
در تجزیه و تحلیل ۲۵ مطالعه مشاهدهای افزایش ۵۰ درصدی سطح سلنیوم خون با کاهش ۲۴ درصدی خطر بیماری قلبی همراه بود.
سلنیوم همچنین ممکن است نشانگرهای التهاب را در بدن کاهش دهد – یکی از عوامل خطر اصلی بیماری قلبی
به عنوان مثال مروری بر ۱۶ مطالعه کنترل شده شامل بیش از ۴۳۳۰۰۰ فرد مبتلا به بیماری قلبی نشان داد که مصرف مکملهای سلنیوم باعث کاهش سطح پروتئین واکنشی C – یک نشانگر التهابی – میشود.
علاوه بر این سطح گلوتاتیون پراکسیداز – یک آنتی اکسیدان قوی را افزایش داد.
این نشان میدهد که سلنیوم ممکن است با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند. استرس اکسیداتیو و التهاب با آترواسکلروز یا ایجاد پلاک در شریانها مرتبط است.
آترواسکلروز میتواند منجر به مشکلات سلامتی خطرناکی مانند سکته مغزی، حملات قلبی و بیماری قلبی شود.
گنجاندن غذاهای غنی از سلنیوم در رژیم غذایی شما راهی عالی برای به حداقل رساندن سطح استرس اکسیداتیو و التهاب است.
بیماری آلزایمر یک بیماری ویرانگر است که باعث از دست دادن حافظه میشود و بر تفکر و رفتار تاثیر منفی میگذارد. این ششمین علت مرگ و میر در ایالات متحده است.
تعداد افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در حال افزایش است؛ بنابراین یافتن راههایی برای پیشگیری از این بیماری دژنراتیو ضروری است.
اعتقاد بر این است که استرس اکسیداتیو هم در شروع و هم در پیشرفت بیماریهای عصبی مانند پارکینسون، ام اس و آلزایمر نقش دارد.
چندین مطالعه نشان داده اند که بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر سطح سلنیوم خونی کمتری دارند.
علاوه بر این برخی از مطالعات نشان داده اند که آنتی اکسیدانها در غذاها و مکملها ممکن است حافظه را در بیماران مبتلا به آلزایمر بهبود بخشند.
یک مطالعه کوچک نشان داد که مصرف مکمل یک آجیل برزیلی غنی از سلنیوم در روز باعث بهبود سلامتی روانی و سایر عملکردهای ذهنی در بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف میشود.
علاوه بر این رژیم غذایی مدیترانهای که سرشار از غذاهای سرشار از سلنیوم مانند غذاهای دریایی و آجیل است با خطر کمتر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.
سلنیوم برای عملکرد مناسب غده تیروئید شما مهم است. در واقع بافت تیروئید حاوی مقدار بیشتری سلنیوم نسبت به هر اندام دیگری در بدن انسان است.
این ماده معدنی قدرتمند به محافظت از تیروئید در برابر آسیب اکسیداتیو کمک میکند و نقش اساسی در تولید هورمونهای تیروئید ایفا میکند.
غده تیروئید سالم مهم است، زیرا متابولیسم شما را تنظیم میکند و رشد و تکامل را کنترل میکند.
کمبود سلنیوم با بیماری تیروئیدی مانند تیروئیدیت هاشیموتو – نوعی کم کاری تیروئید که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله میکند – مرتبط است.
یک مطالعه مشاهدهای شامل بیش از ۶۰۰۰ نفر نشان داد که سطوح پایین سلنیوم سرم با افزایش خطر تیروئیدیت خود ایمنی و کم کاری تیروئید مرتبط است.
علاوه بر این برخی از مطالعات نشان داده اند که مکملهای سلنیوم ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو مفید باشند.
یک بررسی به این نتیجه رسید که مصرف مکملهای سلنیوم روزانه به مدت سه ماه منجر به کاهش آنتی بادی تیروئید میشود. همچنین منجر به بهبود خلق و خو و بهزیستی عمومی در مبتلایان به بیماری هاشیموتو شد.
با این حال قبل از اینکه مکملهای سلنیوم برای افراد مبتلا به بیماری تیروئیدیت هاشیموتو توصیه شود تحقیقات بیشتری لازم است.
سیستم ایمنی بدن شما با شناسایی و مبارزه با تهدیدات احتمالی، بدن شما را سالم نگه میدارد. اینها شامل باکتری ها، ویروسها و انگلها هستند.
سلنیوم نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن شما دارد. این آنتی اکسیدان به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن شما کمک میکند که باعث کاهش التهاب و تقویت ایمنی میشود.
مطالعات نشان داده اند که افزایش سطح سلنیوم خون با افزایش پاسخ ایمنی مرتبط است.
از سوی دیگر نشان داده شده است که کمبود به عملکرد سلولهای ایمنی آسیب میرساند و ممکن است منجر به کندتر شدن پاسخ ایمنی شود.
مطالعات همچنین کمبود را با افزایش خطر مرگ و پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به HIV مرتبط دانسته اند، در حالی که نشان داده شده است مکملها منجر به بستری شدن کمتر در بیمارستان و بهبود علائم برای این بیماران میشوند.
علاوه بر این مکملهای سلنیوم ممکن است به تقویت سیستم ایمنی در افراد مبتلا به آنفولانزا، سل و هپاتیت C کمک کند.
آسم یک بیماری مزمن است که راههای هوایی را که هوا را به داخل و خارج از ریهها منتقل میکنند، تحت تاثیر قرار میدهد. در بیماری آسم این راههای هوایی ملتهب میشوند و شروع به باریک شدن میکنند و علائمی مانند خس خس سینه، تنگی نفس، سفتی قفسه سینه و سرفه ایجاد میکنند.
آسم با افزایش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن مرتبط است.
با توجه به توانایی سلنیوم در کاهش التهاب، برخی مطالعات نشان میدهد که این ماده معدنی ممکن است به کاهش علائم مرتبط با آسم کمک کند.
تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به آسم سطح سلنیوم خونشان کمتر است.
در واقع یک مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به آسم با سطوح بالاتر سلنیوم خون، عملکرد ریه بهتری نسبت به آنهایی که سطح سلنیوم خونشان پایین است، داشتند.
مکملهای سلنیوم ممکن است به کاهش علائم مرتبط با آسم نیز کمک کنند.
به عنوان مثال یک مطالعه نشان داد که دادن روزانه ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم به افراد مبتلا به آسم باعث کاهش مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی مورد استفاده برای کنترل علائم آنها میشود.
با این حال تحقیقات در این زمینه متناقض است و برای درک کامل نقش سلنیوم در ایجاد و درمان آسم به مطالعات بزرگتری نیاز است.
خوشبختانه بسیاری از غذاهای سالم سرشار از سلنیوم هستند. غذاهای زیر منابع عالی سلنیوم محسوب میشوند:
۸۵ گرم صدف: ۲۳۸ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
یک عدد (۵ گرم) آجیل برزیلی: ۱۷۴ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۱۵۹ گرم هالیبوت: ۱۷۱ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۸۵ گرم ماهی تن زردپر: ۱۶۷ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۲ عدد (۱۰۰ گرم) تخم مرغ: ۵۶ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۴ عدد (۴۸ گرم) ساردین: ۴۶ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۲۸ گرم تخمه آفتابگردان: ۲۷ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
۸۴ گرم سینه مرغ: ۱۲ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
یک فنجان (۹۷ گرم) قارچ شیتاکه: ۱۰ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
مقدار سلنیوم در غذاهای گیاهی بسته به میزان سلنیوم خاکی که در آن رشد کرده اند متفاوت است؛ بنابراین غلظت سلنیوم در محصولات تا حد زیادی به محل پرورش آنها بستگی دارد.
به عنوان مثال یک مطالعه نشان داد که غلظت سلنیوم در آجیل برزیلی به طور گستردهای بر اساس منطقه متفاوت است. در حالی که یک آجیل برزیلی از یک منطقه تا ۲۸۸ درصد از مقدار مورد نیاز روزانه را تامین میکند بقیه فقط ۱۱ درصد را تامین میکنند؛ بنابراین مصرف یک رژیم غذایی متنوع که شامل بیش از یک منبع خوب از این ماده معدنی مهم است، مهم است.
اگرچه سلنیوم برای سلامتی لازم است، اما مصرف بیش از حد آن میتواند خطرناک باشد. در واقع مصرف دوزهای بالای سلنیوم میتواند سمی و حتی کشنده باشد.
در حالی که سمیت سلنیوم نادر است مهم است که نزدیک به مقدار توصیه شده ۵۵ میکروگرم در روز بمانید و هرگز از حد بالای قابل تحمل ۴۰۰ میکروگرم در روز تجاوز نکنید.
آجیل برزیلی حاوی مقدار بسیار بالایی سلنیوم است و مصرف بیش از حد آن میتواند منجر به سمیت سلنیوم شود.
با این حال احتمال مسمومیت با مصرف مکملها به جای خوردن غذاهای حاوی سلنیوم بیشتر است.
علائم مسمومیت سلنیوم عبارتند از:
ریزش مو
سرگیجه
حالت تهوع
استفراغ
گرگرفتگی صورت
لرزش
درد عضلانی
در موارد شدید مسمومیت حاد سلنیوم میتواند منجر به علائم جدی رودهای و عصبی، حمله قلبی، نارسایی کلیه و مرگ شود.
سلنیوم یک ماده معدنی قوی است که برای عملکرد صحیح بدن شما ضروری است.
نقش مهمی در متابولیسم و عملکرد تیروئید دارد و به محافظت از بدن شما در برابر آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو کمک میکند.
علاوه بر این سلنیوم ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک کند، زوال ذهنی مرتبط با افزایش سن را کند کند و حتی باعث کاهش خطر بیماری قلبی شود.
این ریز مغذی را میتوان در طیف گستردهای از غذاها از صدف گرفته تا قارچ و آجیل برزیلی یافت. افزودن غذاهای غنی از سلنیوم به رژیم غذایی شما یک راه عالی برای حفظ سلامتی است.
منبع:سومیتا